یکی سوالات رایجی که در صنعت تشخیص گاز مطرح می شود این است که گازسنج چند گازه چیست؟ یا وجود تنوع زیاد و برندهای گوناگون دستگاه های گازسنجی، درک نیاز مشتریان دشوار است. همچنین، درک انعطاف پذیری و محدودیت هایی که یک گازسنج چند گازه همراه خود دارد می تواند کمی دشوار باشد.
در ادامه این مقاله با گازسنج چند گازه و کاربرد آن بیشتر آشنا می شوید.
گازسنج چند گازه چیست؟
یک گازسنج چند گازه می تواند اندازه ها، شکل ها و پیکربندی های مختلفی از انواع سنسورها را داشته باشد. این تنوع می تواند باعث سردرگمی مشتریان هنگام خرید شود. آشکارسازهای چند گازه یک دستگاه قابل حمل است که برای شناسایی چند گاز به طور همزمان طراحی شده است. یک گازسنج چند گازه قابل حمل یا پرتابل معمولا آخرین خط دفاعی برای هشدار دادن به اپراتورها از نشت گاز خطرناک است.
رایج ترین پیکربندی سنسورها یا حسگرها برای یک گازسنج چند گازه، مونوکسید کربن، سولفید هیدروژن، قابل اشتعال (پلیستور یا مادون قرمز) و اکسیژن است. این ترکیب معمولا برای ورود به فضای بسته استفاده می شود.
با این وجود، یک گازسنج چند گازه به این پیکربندی استاندارد محدود نخواهد شد. بعضی از ردیاب ها می تواند تا 4 سنسور را درون خود جای دهد که با پیکربندی های سفارشی قابل تنظیم است. برای مثال یک گازسنج چند گازه می تواند مجهز به سنسور اکسیژن و دی اکسید کربن باشد که معمولا در صنعت نوشیدنی و تحویل گاز مورد استفاده قرار می گیرد.
یا برخی آشکارسازهای چند گازه مجهز به سنسور اکسیژن، دی اکسید کربن و VOC/PID است. آشکارسازهای چند گازه بسیار متنوع است و امکان ایجاد یک بستر انعطاف پذیر را برای کاربر خود فراهم می کند. اکثر آشکارسازهای گاز استاندارد در جهان، در صورتی که نیاز به تغییرات سفارشی در آنها باشد، معمولا قبل از خرید نیاز به مشاوره با کارشناس فنی یا سازنده است، زیرا ممکن است برای کار با دستگاه به آموزش های بیشتری نیاز داشته باشید.
همیشه مشاوره بگیرید
زمانی که شما در حال خرید یک دستگاه ایمنی هستید که برای هشدار اولیه در مورد نشت گاز احتمالی و در نهایت نجات جان شما طراحی شده است، هنگام خرید گازسنج، مطمئن شوید که مانیتور الزامات برنامه شما و خطرات گاز را برآورده می کند. مثلا، فضاهای بسته دقیقا مثل همین است. آنها در فضای محدود فعالیت کرده و می تواند حرکت را محدود کند. پس شما می خواهید گازسنج چند گازه فضای محدود شما وزنی سبک و طراحی مناسبی داشته باشد.
اگر چندین گاز خطرناک در محل دارید و به یک گازسنج چند گازه نیازمندید، باید مطمئن شوید که گازسنج چند گازه شما می تواند ترکیبی از سنسورهای مورد نیاز را برای کاربرد شما داشته باشد. همچنین، باید بررسی کنید که آیا گازهای مزاحم در محل وجود دارد که به طور بالقوه می تواند هشدارهای کاذب ایجاد کند. اگر در این مورد شک دارید حتما از کارشناس گازسنجی کمک بگیرید.
اطلاعات و گواهینامه های مربوط به دستگاه گازسنج چند گازه را به دقت مطالعه کنید. بیشتر سازندگان در تعیین گازسنج چند گازه مناسب به شما کمک و آموزش های لازم را در اختیارتان خواهند گذاشت. اگر نمی توانید با سازنده ارتباط برقرار کنید، مطمئن شوید که توزیع کننده توسط سازنده آموزش دیده است. همیشه گواهینامه های آموزشی و نامه توزیع کننده را درخواست کنید.
گازسنج های چند گازه کدام گاز را می تواند تشخیص دهد؟
این آشکارسازهای گاز که شامل آشکارسازهای 4 گازی است، برای شناسایی میزان گازهای مضر در هوا و همچنین تضمین اکسیژن طراحی شده اند تا اطمینان حاصل شود که کارکنان می توانند در زمان کار با خیالی راحت تنفس کنند. از این دستگاه ها می توان برای شناسایی طیف وسیعی از مواد مضر استفاده کرد که رایج ترین آنها به شرح زیر است:
سولفید هیدروژن (H2S)
این گاز، یک گاز بی رنگ است که معمولا بوی تخم مرغ گندیده فاسد را می دهد. به همین دلیل است که معمولا به عنوان گاز فاضلاب شناخته می شود. اگرچه حس بویایی شما به عنوان یک شاخص برای تشخیص گاز خطرناک بسیار غیر قابل اطمینان است. در صنایع فاضلاب، گاز طبیعی و پالایش نفت، سولفید هیدروژن یک گاز رایج است. این گاز از هوا سنگین تر است که باعث فرو رفتن آن در مناطق کم ارتفاع می شود. همچنین بسیار قابل اشتعال و سمی است. قرار گرفتن در معرض H2S می تواند منجر به سردرد، حالت تهوع، گیجی، غش و حتی مرگ شود.
مونوکسید کربن (CO)
مونوکسید کربن گازی بی بو و بی رنگ است که در مقادیر زیاد می تواند باعث مرگ شود. معمولا در دود اگزوز وسایل نقلیه احتراقی از جمله خودروها، کامیون ها و سایر تجهیزات صنعتی یافت می شود. همچنین می تواند از بخاری، اجاق گاز، کوره ها، ژنراتورها نیز تولید شود. قرار گرفتن در معرض طولانی مدت یا قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد می تواند منجر به علائم مختلفی از جمله سرگیجه، خستگی، حالت تهوع، درد قفسه سینه و استفراغ شود. در موارد شدیدتر، می توند منجر به غش و مرگ شود.
اکسیژن (O2)
بیشتر گازسنج های چند گازه سطح اکسیژن محیط را نیز کنترل می کند. هر یک از کارکنان برای تنفس نیاز به مقادیر کافی از اکسیژن دارد. نظارت بر سطح اکسیژن می تواند به جلوگیری از آسیب و مرگ در حین کار کمک کند. اداره ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) موظف است که تمامی ابزارهای شناسایی گاز اکسیژن را زمانی که سطح اکسیژن به زیر 19.5 درصد کاهش یافت، هشدار های لازم را ایجاد کند.
همچنین گازسنج چند گازه می تواند برای تشخیص گستره وسیعی از مواد و گازهای مضری که ممکن است در محل کار وجود داشته باشد به کار گرفته شود مانند:
متان
متان نسبتا غیر سمی در نظر گرفته می شود. اما در میزان بالا باعث کاهش میزان اکسیژن در هوا شده که تنفس را دشوار خواهد کرد. به ویژه اگر فرد مبتلا به بیماری های تنفسی مانند آسم در محل حضور داشته باشد. این گاز همچنین بسیار قابل اشتعال است که معمولا خطرات بیشتری را به همراه دارد.
گازهای محرک
بعضی از گازسنج های چند گازه ممکن است برای اندازه گیری سطوح گازهای محرک که معمولا آمونیاک و کلر است، که می تواند باعث مشکلات تنفسی مانند برونشیت شود، استفاده می شود. زمانی که این بخارات تنفس شود می تواند واکنش التهابی در دستگاه تنفسی ایجاد کند. این گازها از هوا سنگین تر است، پس در پایین ترین نقطه فرو می رود.
