آشنایی لازم با انواع دستگاه های سنجش گاز می تواند ما را در انتخاب بهترین گزینه برای کاربری های خود کمک نماید. در کل می توان به آنالایزرها،گازسنج ها، نشت یاب ها و تیوب های سنجش گاز اشاره کرد که هر کدام با تکنولوژی های خود خدمات متمایزی را به کاربران ارائه می دهد و باید شرایط ، محیط ، نوع نیاز و گاز هدف را در نظر گرفت و دستگاه مورد را انتخاب نمود و از این جهت به شرح مختصری از موارد مذکور می پردازیم.
آنالایزر (Gas Analyzer)
آنالایزرها در یک تعریف جامع دستگاه های اندازه گیری شرایط کیفی از ترکیب شیمیایی و تشکیل دهنده ی سیالات و گازها می توانند باشند که قدرت تحلیل و اندازه گیری ذرات تشکیل دهنده را دارند.
در مورد گازها ، آنالایزر ها را می توان بر حسب عملکرد به آنالایزرهای گاز محیطی که جهت سنجش و پایش کیفیت هوای محیط های صنعتی و آنالایزرهای سنجش دود و گرد و غبار خروجی از خودروها و دودکش های صنایع دسته بندی کرد که هر کدام از این آنالایزرها می تواند تکنولوژی سنسوری خود جهت سنجش گازهای هدف را داشته باشد که این مورد در مطالب بعدی بیشتر بررسی میگردد.
گازسنج (Gas Detector)
دستگاه های گازسنج را بیشتر در محیط های صنعتی که با مواد شیمیایی یا محیط های قابل اشتعال و مواردی که ممکن است با کاهش اکسیژن روبرو شوند استفاده می کنند. این دستگاه ها بیشتر حالت ایمنی داشته و هشدار دهنده افزایش گازهای سمی و یا قابل اشتعال و یا کاهش و افزایش میزان اکسیژن می باشد و به دو صورت پرتابل و ثابت تولید می گردد.
دستگاه های ثابت معمولا در محل هایی که پایش دائم نیاز است و با توجه به نوع گاز در ارتفاع خاصی نصب میگردد و اطلاعات لازم را که معمولا افزایش یا کاهش گاز هدف می باشد از طریق خروجی های متفاوت به کنترل کننده ها ارسال می نماید.
گازسنج های پرتابل یا قابل حمل می‌توانند از ۱ تا چند سنسور را روی خود داشته باشند و همزمان چندین گاز را اندازه گیری و نمایش دهند. این گازسنج ها به طور معمول گازهای اکسیژن، سولفید هیدروژن، مونوکسید کربن و گازهای قابل اشتعال را اندازه گیری می نمایند که با توجه به نیاز متقاضی می تواند مدل دستگاه و نوع سنسور گاز مورد نظر تغییر نماید.
نشت یاب (Leak Detector)
دستگاه های نشت یاب عمدتا تکنولوژی های یافتن گازهای قابل اشتعال در اندازه های بسیار کم و حدود 1ppm را دارند و از آن با پراب های نمونه گیر مخصوص، بیشتر در تشخیص نشت گاز شهری،طبیعی و مردابی در خطوط گاز داخل ساختمان،انتقال گاز و لوله های زیر زمین استفاده می گردد و سرعت اندازه گیری بسیار بالایی را دارند.
تیوت های گازسنجی (Leak Detector)
تیوب های گاز سنجی از ابتدایی ترین تکنولوژی های سنجش گازهای هدف در محیط بودند و در حال حاضر نیز مورد استفاده قرار می گیرند. راحتی استفاده، مقرون به صرفه بودن جهت اندازه گیری های محدود، گستره های اندازه گیری و تنوع گازهای قابل اندازه گیری از جمله عوامل انتخاب این دستگاه میتوان در نظر گرفت.
طریقه کار اکثر تیوب ها به این نحو است که تیوب مورد نظر که حاوی گاز مورد نظر است را بوسیله دستگاه مخصوص بریده و آن را درون نمونه گیر که یک دستگاه با مکش ثابت می باشد قرار داده که این تیوب در مواجهه با غلظت های مختلف تغییرات رنگی دارد که میتوان از روی نمودار مدرج روی شیشه آنرا قرائت نمود.باید در نظر گرفت که میزان نمونه گیری با این دستگاه محدود و اندک می باشد.
